woensdag 6 augustus 2014

Donker Zwart

Deur in het vervallen Franse stadje Bayeux, 23 juli 2014
Zwartgallig is het verhaal Een vrouw en de oorlog (een vervolg) van de Japanse schrijver Ango Sakaguchi uit 1946. Vervolg betekent dat het een tweede ongecensureerde versie is. De Amerikaanse bezetter van Japan streepte twee maanden daarvoor delen uit de eerste.

Sakaguchi was wars van het Japanse nationalisme, zelfs van kersenbloesem moest hij niets hebben. Volgens Luc Van Haute - deskundige op het gebied van de Japanse literatuur en vertaler van het verhaal naar het Nederlands - was hij antimilitarist.

Het verhaal speelt aan het slot van de Tweede Wereldoorlog in een zwartgeblakerde omgeving. Zwart zijn ook de donkere inktwolken waarmee het wordt geschreven.

Achtergebleven oude mannen proberen een slaatje te slaan uit de oorlog. “Hun overlevingsdrang was te vulgair voor woorden. (…) Die kerels haatten de oorlog omdat ze geen zoetigheden konden eten, zich niet lustig konden amuseren en krap bij kas zaten, maar ze waren alleen om zichzelf bekommerd, en al de anderen, hun landgenoten, net zo goed als de rest van de wereld, mochten liefst zo snel mogelijk creperen.”

De hoofdpersoon, een vrouw van lichtere zeden, zoekt de bescherming van een man die ze liefheeft, maar waarvan ze denkt dat hij haar na de oorlog zal verlaten voor een nette vrouw. Ze geniet van alles wat zwart wordt en roept de Amerikanen sarcastisch op met nog meer vernietigingskracht de boel plat te gooien.

Het verhaal heeft haakjes die in mijn hoofd blijven hangen. Precies 69 jaar geleden werd de eerste atoombom geworpen, een voorval nog zwarter dan een tekst kan zijn, maar dit verhaal zet het literair kracht bij. Geen wonder dat hij niet ongekuist mocht verschijnen.De macht houdt niet van kritiek zelfs niet in literaire vorm.

Geen opmerkingen: